اخیرا خبرهایی از اجرای طرح ریاضت ملی یا ریاضت آبی به گوش میرسد، طرحی که اگر در اینترنت جستجو کنیم از چند سال پیش مطرح شده و پیرامون این موضوع برخی از کارشناسان نیز اظهار نظر کرده اند.
صحبت های ناصر کرمی در گفتگو با ایرنا
یکی از این کارشناسان، ناصر کرمی اقلیم‌شناس و فعال حوزه آب و محیط زیست بوده است. در گفتگویی که ایرنا در سال ۱۳۹۴ با وی داشت، ناصر کرمی بحران آبی ایران را بسیار جدی و فراتر از حد انتظار و تنها راه برون رفت را یک برنامه ی سختگیرانه ی ریاضت ملی دانست. ناصر کرمی یکی از افرادی است که شرایط کشور را بسیار بحرانی و خطرناک ارزیابی کرده و از خشکیدگی سرزمینی و احتمال مرگ تمدنی بخش هایی از ایران سخن می‌گوید.
به گفتگوی کرمی با ایرنا بازگردیم. کرمی، در گفتگویی مفصل با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا در سال ۱۳۹۴، بحران آب را بسیار جدی خواند. به گفته این فعال محیط زیست، بحران آب در صورت مهار نشدن، قادر است در آینده توان اکولوژیک کشور را نابود کند.
به گفته کرمی، برای کنترل این بحران، دولت باید یک برنامه ی ریاضت ملی تدوین کند و صادقانه از مردم بخواهد در راه اجرایی کردن آن همکاری های لازم را داشته باشند.
کرمی در این گفتگو به پیامدهای ناشی از بحران آب نیز اشاره کرد و گفت: مشکل عمومی این است که بحران آب به پشت دروازه شهرها رسیده ولی چون هنوز داخل شهر نشده اراده جدی برای مهار آن وجود ندارد. مشکل کوچکتر این است که به زودی با خیل مهاجران زیست محیطی ناشی از بحران خشکسالی و بی آبی روبرو می شویم و مشکل بزرگتر بلعیده شدن توان اکولوژیک سرزمین ما از سوی این بحران است؛ آنچه که تا حد زیادی رخ داده ولی تاکنون واکنش مناسبی برنیانگیخته است.
بیشتر بخوانید:تغییرات اقلیمی و سیر صعودی مهاجرت به دیگر شهرهای ایرانکرمی در پاسخ به این موضوع که آیا مردم نقش جدی در تشدید بحران آب دارند یا خیر، اظهار می کند که: باید قبول کنیم توپ در زمین مردم نیست. آب شرب بین ۲ تا ۴ درصد کل مصرف آب در ایران را در بر می گیرد که حدود ۳۰ درصد از این مقدار نیز تحت تاثیر پوسیدگی سیستم آبرسانی شهری هدر می رود. در بهترین شرایط و با صرفه جویانه ترین رفتار، همیاری شهروندان حداکثر می تواند یک درصد در بحران آب ایران موثر باشد. البته آب شرب محصولی گران و کمیاب است و باید شهروندان تشویق به صرفه جویی در مصرف آن شوند ولی بحران آب در طبیعت و در کشتزارها رخ می دهد نه در شهرها.
موضوع مهمی که ایرنا در گفتگو خود یادآور می شود، این است که سیاست های نسنجیده توسعه کشاورزی و خودکفایی در این عرصه در بحران کنونی بی تاثیر نبوده است که با تایید ناصر کرمی مواجه می شود.
موضوعی که امروزه نیز بسیار داغ است، فرهنگ سازی در حوزه آب است که در این گفتگو نیز به آن اشاره شده است. ناصر کرمی در پاسخ به این پرسش که آیا شرایط فعلی نیازمند فرهنگ سازی و آموزش است یا یک اقدام فوری، پاسخ می دهد: فرهنگ، سرویس بهداشتی بین راهی نیست که به خواست ما و به صورت خلق الساعه ساخته شود. این صحبت ها را برخی برای پنهان ساختن اصل ماجرا مطرح می کنند. مردم در کجای این بازی هستند؟ مگر مردم سدها را مکانیابی می کنند و می سازند؟ مگر مردم قرار است شبکه پوسیده ی آبرسانی شهری را نوسازی کنند؟ مگر مردم قرار است الگوی توسعه ایران را از نو و بر مبنای اقتضاهای عصر پست نرمال اقلیمی طراحی کنند؟
صحبت های جعفر غفاری، عضو بنیاد آب ایران
از این مصاحبه که بگذریم، به حرف های جعفر غفاری عضو بنیاد آب ایران در گفتگو با آسمان آبی در سال ۱۳۹۶ خواهیم رسید. وی در این گفتگو گفته بود که: ما باید به یک دوره طولانی مدت ریاضت آبی فکر کنیم که وارد آن خواهیم شد؛ ریاضت هم یعنی همه باید در صرفه جویی و جیره بندی کمک کنند. به بیان دیگر، همه افراد خودشان باید جیره بندی آب را انجام دهند، نه این که به آن‌ها دیکته شود؛ کاری که در شرایط فعلی باید انجام دهیم، این است که مصرف را پایین بیاوریم؛ مصرف آب در کشور ما هنوز هم به شدت بالاست و هیچ گونه تناسبی با منابع آب کشور ندارد.
اجرای برنامه ریاضت آبی در استان یزد
هدف از آوردن صحبت های کارشناسان مختلف پیرامون بحث ریاضت آبی این بود که به خبر ذیل بپردازیم. همانطور که در ابتدا نیز گفتیم، طرح ریاضت آب قرار است در کشور اجرا شود و نقطه شروع آن نیز، استان یزد به نظر میرسد.
به گونه ای که مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان یزد در گفتگو با روزنامه شرق از نیاز به کاهش ۵۰ درصدی اراضی کشاورزی، در ۵ سال آینده در استان یزد خبر داد و گفت: یزد برای مقابله با از‌دست رفتن تمدنش، باید حداکثر تا پنج سال آینده، نیمی از سطح زیر کشت کشاورزی خود را کاهش دهد.