بهعنوان یک قاعده کلی مزارعی که تا ۱۰ هکتار وسعت داشته باشند را به عنوان یک واحد نمونه برداری میتوان محسوب کرد. با توجه به این نکته که کل مزرعه از بابت جنس خاک، نوع زراعت قبلی و نوع کود استفاده شده یکسان باشد.
مزارع بزرگ و مزارعی که از یکدستی برخوردار نیستند باید به قطعات کوچکتر یکدست تقسیم و از هر قسمت جداگانه نمونه برداری کرد.
نکات کلی و مهم در نمونه برداری
- خاک نمونه برداری شده نمی بایست حاوی برگ و ساقه گیاهان باشد.
- قبل از شروع به نمونه برداری از تمیز بودن وسایل نمونه برداری (مته یا بیل، بیلچه، سطل) مطمئن شویم.
- بعد از دادن کود به زمین نمونه برداری نکنیم. بهترین زمان نمونه برداری بعد از برداشت محصول است.
بیشتر بخوانید:پدیده فرونشست چیست؟وسایل مورد نیاز نمونه برداری
- مته نمونه برداری چرخشی (در صورت در دسترس نبودن بیل و یا بیلچه ترجیحا از جنس ضدزنگ)
- سطل پلاستیکی بزرگ
- پاکت پلاستیکی نمونه برداری
- برچسب بزرگ
نمونه برداری از خاک باغات مرکبات و میوه جات
زمین محل آزمایش بایستی کاملا یکنواخت بوده و هیچ تفاوت آشکاری در آن دیده نشود. برای تهیه یک نمونه بایستی در مسیری به شکل ” w ” در سطح مزرعه نمونه های فرعی تهیه گردد.
توصیه می شود که برای تهیه هر نمونه ۲۱ تا ۳۱ نمونه فرعی گرفته شود. نمونه های فرعی بایستی کاملا مخلوط شده و از آن یک نمونه ۴۱۱ گرمی برای ارسال به آزمایشگاه تهیه شود.
نمونه برداری خاک برای باغات مرکبات ومیوه جات بایستی از عمق ۲۲ تا ۳۱ سانتیمتری تهیه گردد و قبل از نمونه برداری پنج سانتیمتر از پوشش روی خاک برابر شکل زیر کنار زده شود.
در باغات مرکبات و میوه جات تهیه نمونه های فرعی بایستی به روش ” w ” شکل باشد و محل گرفتن آنها بایستی از محیط اطراف برابر شکل زیر باشد:
نمونه برداری بایستی از منطقه ای در زیر تاج درخت گرفته شود. نمونه ها بایستی طوری از زمین اطراف درخت گرفته شود که نماینده خاک پای درخت باشد.
قابل توجه است که خاک بین ردیف درختان وضعیت متفاوتی از خاک زیر درخت دارد. بایستی بخاطر داشت که وسائل نمونه برداری طوری تمیز باشد که مانع آلودگی نمونه ها گردد. همچنین نمونه برداری نبایستی بعد از کود پاشی صورت گیرد.
بیشتر بخوانید:طبیعت برای آبطرز نمونه برداری از خاک مزارع
انتخاب مسیر نمونه برداری
با استفاده از شکل W میتوانیم مسیر نمونه برداری خود در مزرعه را تعیین کنیم. با توجه به شکلهای پایین W فرضی را طوری روی زمین تصویر میکنیم که شروع و پایانش دور از محل ورود به مزرعه باشد و همچنین از نقاطی که نمایانگر کل زمین نیست نیز نگذرد (مثل کنار پرچین ها، محل انبار شده کود حیوانی، محله ای آغشته به ذغال و خاکستر چوب).
چگونگی انجام عمل نمونه برداری
در مسیر W فرض شده بر روی زمین حداقل ۲۱ نمونه (و نه به هیچ وجه کمتر) با فاصله های مناسب به شرح زیر
برمیداریم.
ابتدا ۵ سانتی متر رویه خاک را کاملا کنار میزنیم. نیم کیلو از خاک در عمق ۱۵ سانتی متری (۱۵ سانتی متر بعد از
برداشتن ۵ سانتی متر رویه خاک) را برداشته داخل سطل پلاستیکی میریزیم.
بعد از حداقل بیست بار نمونه برداری حدود ۱۰ کیلوگرم خاک داخل سطل است. خاک داخل سطل را به خوبی به هم میزنیم و سعی می کنیم خاکی از درون سطل بیرون نریزد. از خاک مخلوط شده داخل سطل بیشتر از نصف کیسه پلاستیکی نمونه برداری (حدود ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ گرم) را پر می کنیم و سر کیسه را محکم می بندیم.
سپس روی کیسه برچسب زده، مشخصات مزرعه از قبیل جنس خاک، نوع محصول، محصول مورد کشت در آینده، کشت قبلی، اسم مزرعه، محل مزرعه، تاریخ نمونه برداری و نام نام نمونه بردار را ذکر می کنیم.