اخیرا ویدئویی در فضای مجازی منتشر شده است که نشان میدهد به علت مالچ پاشی هایی که در خوزستان صورت گرفته است، نوعی شبه سله بر روی سطح شنزار و ماسهزار های منطقه تشکیل شده که مانع هر گونه نفوذ آب و در کنار آن، رشد هر گونه گیاه می شود:
این در حالی است که احمد مطیعی، مدیرکل منابع طبیعی خوزستان، در نشستی که در تاریخ ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ در خبرگزاری مهر بازتاب پیدا کرد بر این موضوع تاکید داشت که “مالچ پاشی در خوزستان به هیچ وجه انجام نمی شود”!
حضور ایران در منطقه ی خشک باعث شده تا نه تنها مصائب ناشی از فرسایش بادی در داخل کشور مشکل ساز باشد، بلکه حرکت ماسه های روان از کشورهای همجوار نیز گاهی موجبات اخلال و بینظمی در سیستم آب و هوایی کشور شده و موجبات بروز مشکلاتی گردد. نمونه ی بارز این مشکلات، در تابستان سال ۸۸ مشهود بوده و گاهی شدت گرد و غبار حتی در پایتخت از حد مجاز فراتر رفته و باعث تعطیلی کشور و صدمه به سایر تاسیسات صنعتی گردید. به همین دلیل لزوم توجه و کنترل مناطق بیابانی بر کسی پوشیده نیست.
یکی از مهمترین فرآیندهای طبیعی در مناطق خشک و نیمهخشک و فراخشک، فرسایش بادی است. این فرایند در شرایطی رخ میدهد که علاوه بر وجود خاکِ حساس، باد دارای حاکمیت و سرعت قابل توجه باشد. انتقال ذرات خاک به صورتهای مختلف معلّق، جهشی و خزشی انجام میگیرد و باعث خسارت های جدی به محیط زیست میشود.
مالچ های آلی منشا کربنی دارند. این نوع مالچ ها کیفیت خاک را با افزودن مواد معدنی و مورد نیاز گیاهان افزایش میدهند. همچنین مالچ ها با ایجاد حفره هایی در خاک باعث افزایش رشد گیاهان میشوند.
زمانی که خاک حفره های زیادی داشته باشد، آب به راحتی وارد آن شده و به آسانی داخل خاک گردش خواهد کرد. با وجود حفره های زیاد در خاک، آب بیشتری توسط آن جذب شده و حفظ میشود. مالچ پاشی در مناطق بیابانی میتواند کیفیت خاک را افزایش داده و از فرسایش آن جلوگیری کند. تثبیت دما نیز یکی از اثرات مهم مالچ میباشد. اگر مالچ پاشی قبل از یخ زدن دانه ی گیاهان در زمستان انجام شود، یخ زدن دانه ها به تعویق افتاده و ریشه ها فرصت بیشتری برای رشد دارند.
قابلیت تثبیت دمای مالچ به نوع مالچ، عمق مالچ پاشی، مدت گذشته از زمان مالچ پاشی، خصوصیات انعکاس نور و جذب دما وابسته است. مالچ پاشی تا عمق ۵ سانتیمتر تاثیر زیادی در حفظ رطوبت نیز دارد.
به دلیل غلظت زیادی که دارند از خاصیت چسبندگی خوبی برخوردار بوده و لذا پس از پاشیدن آنها روی تپه های شنی روان یا ریگزارها یک سطح چسبنده یا فیلم نازکی روی خاک بر جای گذاشته که این فیلم باعث متوقف شدن این تپه ها و همچنین نگهداری رطوبت و حتی بذرهای گیاهان محلی و بومی منطقه میگردد.
مزایای مالچ پاشی
یادداشت دکتر سیدحسین ثنائی نژاد، عضو هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص عملیات مالچ پاشی جهت جلوگیری از ریزگردهای خوزستان:
در اخبار اعلام شد قرار است برای جلوگیری از ریزگردهای خوزستان عملیات مالچ پاشی انجام شود. به دلایل زیر نباید این مالچ پاشی انجام شود:
این مطلب ویرایش شده است در تاریخ 2019-03-04 20:54